CHỦ ĐỀ 4 TUẦN 4: THÍCH ỨNG VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

TỔNG KẾT TẬP HUẤN BLUE DRAGON PROGRAM

CHỦ ĐỀ 4 TUẦN 4: THÍCH ỨNG VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Trong khuôn khổ chuỗi tập huấn Blue Dragon, từ ngày 20 đến 23 tháng 10 năm 2025, Chương trình Blue Dragon Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan tại Đồng bằng sông Cửu Long tổ chức thành công chuỗi tập huấn kéo dài 3 ngày. Sự kiện này có sự tham gia của Sở Tài Nguyên Môi trường tỉnh An Giang và TP. Cần Thơ, cùng với Chi cục Thủy Lợi tỉnh An Giang và TP. Cần Thơ. Mục tiêu của tuần tập huấn là thúc đẩy sự hợp tác liên ngành, chia sẻ kiến thức chuyên môn và cùng nhau xây dựng một Kế hoạch Hành động phù hợp nhằm giải quyết các thách thức khí hậu tại địa phương.

Ngày 1: Cùng nhìn lại và học hỏi từ cách tiếp cận của Hà Lan

Ngày khai mạc, 20 tháng 10, đã diễn ra với sự tham gia của 10 học viên là cán bộ, đại diện cho các cơ quan có liên quan trực tiếp đến công tác quản lý tài nguyên và thích ứng biến đổi khí hậu (BĐKH) của hai tỉnh/thành phố. Các cơ quan tham gia bao gồm Chi cục Thủy Lợi (An Giang & Cần Thơ), Sở Xây dựng, Chi cục Khoáng Sản Tài nguyên Nước, Chi cục Bảo vệ Môi trường, và Chi cục Biển và Hải Đảo An Giang. Về phía Chương trình Blue Dragon, khóa tập huấn được dẫn dắt bởi Bà Anet Lablans từ Hiệp hội Nước Hà Lan Và Denis Winters từ Hiệp hội Nước Hà Lan, Phó Giáo sư Tiến sĩ Văn Phạm Đăng Trí từ Đại học Cần Thơ. Nội dung ngày đầu tiên tập trung vào việc ôn tập kiến thức nền tảng từ các tuần trước và xác định định hướng cho toàn bộ Tuần tập huấn Chủ đề 4. Quá trình học tập được cấu trúc qua bốn bước cụ thể: Thứ nhất, học viên và chuyên gia cùng phân tích để chỉ ra các vấn đề đang tồn tại do BĐKH tại địa phương. Thứ hai, tiến hành trao đổi kiến thức và kinh nghiệm giữa các bên. Thứ ba, cùng nhau xây dựng bản phác thảo kế hoạch hành động nhằm thể hiện các nhu cầu của cộng đồng. Và cuối cùng, xây dựng một Kế hoạch Hành động cụ thể, khả thi để giải quyết các vấn đề đã được xác định.

Thông qua các hoạt động thảo luận nhóm, các vấn đề chính liên quan đến ảnh hưởng của biến đổi khí hậu như thời tiết cực đoan, nắng nóng, hạn hán và ngập lụt đã được làm rõ. Các chuyên gia Hà Lan đã trình bày các giải pháp thích ứng được áp dụng tại quốc gia này, bao gồm việc tăng cường mảng xanh đô thị, ứng dụng các vật liệu thân thiện với môi trường, cùng với các biện pháp kỹ thuật về lưu thông gió và thiết kế đô thị để giảm nhiệt. Đối với thách thức hạn hán, sáng kiến về dự trữ nước và quản lý dòng sông đã được chia sẻ. Đặc biệt, liên quan đến vấn đề ngập lụt, giải pháp Khu Dự trữ Nước đã được giới thiệu. Một quan điểm quan trọng được các chuyên gia Hà Lan nhấn mạnh là: thay vì cố gắng kiểm soát hoàn toàn dòng chảy của nước, cần phải có những kế hoạch quy hoạch thích hợp để thích ứng và quản lý lũ lụt một cách bền vững, an toàn.

Ảnh: Các chuyên gia ôn tập các nội dung của các tuần tập huấn trước

và tổng quan kế hoạch tập huấn của tuần mới

(Nguồn ảnh: Chương trình Blue Dragon Việt Nam)

Ngày 2: Phương pháp chọn lọc đa tiêu chí, từ Hà Lan đến cách tiếp cận ở Việt Nam

Ngày thứ hai của chuỗi tập huấn, 21 tháng 10, đã tập trung vào phân tích và đánh giá chuyên sâu các giải pháp thích ứng tiềm năng đã được đề xuất trước đó. Dưới sự dẫn dắt của các chuyên gia Hà Lan, học viên đã tiến hành giới thiệu và đánh giá từng giải pháp dựa trên một khung phân tích đa tiêu chí đã được thiết lập, bao gồm việc xếp hạng các tiêu chí theo thang điểm từ 1 đến 5. Mục tiêu của hoạt động đánh giá có hệ thống này là nhằm xác định những lựa chọn nào có tiềm năng đóng góp cao nhất vào các mục tiêu đã đặt ra, đồng thời phải phù hợp với các điều kiện tiên quyết và nguồn lực thực tế tại địa phương. Quá trình này đã giúp loại bỏ một số lựa chọn kém khả thi và hình thành một nhóm các "giải pháp tiềm năng" có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất. Đặc biệt, ngày tập huấn còn có sự tham gia của PGS. TS. Văn Phạm Đăng Trí từ Đại học Cần Thơ, người đã mang đến những phân tích bối cảnh thực tiễn tại Việt Nam. Với góc nhìn chuyên môn về Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Thầy Trí đã hỗ trợ diễn giải và điều chỉnh các cách tiếp cận quốc tế từ chuyên gia Hà Lan để đảm bảo chúng phù hợp và khả thi trong môi trường cụ thể của khu vực.

Ảnh: Các học viên cùng chuyên gia áp dụng Phương pháp Chọn Lọc Đa Tiêu Chí

(Nguồn ảnh: Chương trình Blue Dragon Việt Nam)

Ngày 3: Đề xuất chuyên sâu và khảo sát thực địa

Ngày tập huấn thứ ba được dành cho hoạt động làm việc nhóm, nơi các học viên từ Cần Thơ và An Giang đã cùng các chuyên gia tập trung đề xuất các giải pháp cụ thể cho những thách thức môi trường tại địa phương. Các nhóm đã xác định hai vấn đề trọng tâm: nhóm Cần Thơ giải quyết vấn đề ngập lụt đô thị, trong khi nhóm An Giang tập trung vào hiện tượng sạt lở và hạn hán ở khu vực U Minh Thượng.

Các giải pháp được đề xuất đã thể hiện sự áp dụng hiệu quả phương pháp chọn lọc đa tiêu chí được hướng dẫn từ các chuyên gia Hà Lan. Cụ thể, đối với nhóm học viên từ Cần Thơ, nhóm đề xuất các giải pháp quản lý ngập lụt đô thị bao gồm việc nạo vét kênh mương thường xuyên, chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp và thiết kế các trạm bơm linh hoạt.Với nhóm học viên đến từ tỉnh An Giang, nhóm tập trung vào hiện tượng sụt lún và sạt lở, đề xuất giải pháp trồng các loại cây giữ đất chống sạt lở, kết hợp xây dựng hồ chứa nước phù hợp với việc bảo tồn đa dạng sinh học.

Vào buổi chiều cùng ngày, các học viên và chuyên gia đã thực hiện chuyến thực địa tại xã Nam Yên, tỉnh An Giang để tìm hiểu trực tiếp về vấn đề xâm nhập mặn. Tại đây, nhóm đã áp dụng phương pháp thu thập số liệu, khảo sát thực tế và lấy ý kiến từ người dân địa phương nhằm hiểu rõ hơn về các vấn đề môi trường và cách thức ứng phó của cộng đồng. Điểm tham quan tiếp theo là Cống Thứ Ba, một công trình thủy lợi quan trọng được xây dựng nhằm kiểm soát xâm nhập mặn và bảo vệ vùng canh tác của người dân.

Ảnh: Chuyến đi thực địa và thực tập phương pháp thu số liệu tại xã Nam Yên, tỉnh An Giang

(Nguồn ảnh: Chương trình Blue Dragon Việt Nam)

Ngày 4: Báo cáo tổng kết và định hướng hành động

Ngày cuối cùng của chuỗi tập huấn là buổi báo cáo tổng kết trước các lãnh đạo địa phương. Các nhóm học viên đã trình bày về những kiến thức, phương pháp đã học và các giải pháp đề xuất trong suốt ba ngày tập huấn.

Buổi báo cáo vinh dự có sự tham dự và góp ý của Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chi cục Thủy Lợi thành phố Cần Thơ, và Ông Đoàn Văn Hùng, Phó Chi cục Thủy Lợi An Giang. Qua việc lắng nghe các báo cáo, các lãnh đạo đã đưa ra những ý kiến đóng góp thiết thực nhằm hoàn thiện và nâng cao tính khả thi của các giải pháp. Lãnh đạo các tỉnh cũng gửi lời cảm ơn tới chương trình vì đã tổ chức buổi tập huấn ý nghĩa, giúp nâng cao năng lực và kiến thức cho đội ngũ cán bộ địa phương trong lĩnh vực thích ứng với biến đổi khí hậu.

Ảnh: Các học viên báo cáo kết quả học tập với các lãnh đạo

(Nguồn ảnh: Chương trình Blue Dragon Việt Nam)

Chương trình đã diễn ra thành công tốt đẹp, và các chuyên gia cùng ban tổ chức chương trình Dragon mong muốn sẽ tiếp cận được với số lượng học viên đông đảo hơn trong tương lai để tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ cho dự án.